از اولین منزلگاه راه باستانی یزد به کرمان تا قصر صنم... - وبلاگ وردپرس

به گزارش وبلاگ وردپرس، روستای تاریخی و پرجاذبه سریزد با مجموعه کاروانسراها و چارپارخانه خشتی خود، اولین منزلگاه کاوران های تجار و مسافران در راستا راه باستانی یزد به کرمان که امروزه با تغییراتی به عنوان جاده بین المللی سنتو شناخته می گردد، بوده است.

ساشا ریاحی مقدم، مشاور پژوهشی مدیر کل میراث فرهنگی استان یزد در گفت وگو با خبرنگار وبلاگ وردپرس با بیان این که ایستگاه کاروانی سریزد، اولین منزلگاه راه باستانی یزد به سمت کرمان است، اظهار می نماید: در گذشته های دور، قافله ها و کاروان هایی که به سمت کرمان در حرکت بودند، پس از توقف در یزد به سمت فهرچ حرکت می کردند و بعد از عبور از روستای هرفته در مجموعه کاروانی روستای سریزد که اولین منزلگاه راه باستانی یزد به کرمان بود، اقامت و استراحت می کردند.

وی اضافه می نماید: منزلگاه های بعدی از روستای سریزد تا کرمان در محدوده استان یزد نیز به ترتیب کاروانسرای زین الدین، کاروانسرای کرمانشاهان و کاروانسرای شمش بوده که فاصله تقریبی هر کدام از یکدیگر بین 25 تا 30 کیلومتر بوده است.

ریاحی مقدم از وجود دو کاروانسرای بزرگ در ایستگاه کاروان ها در روستای سریزد خبر می دهد و تصریح می نماید: یکی از این کاروانسراها با عنوان کاروانسرای کهنه مربوط به دوره پیش از صفویه است و دیگری کاروانسرای نو مربوط به دوران صفویه است که چاپارخانه خشتی متعلق به دوران زندیه در آن واقع شده است.

به گفته وی، کاروانسرای دیگری نیز در مجاورت کاروانسرای کهنه و در کنار مجموعه موسوم به قصر صنم وجود دارد که راه ارتباطی آن از داخل کاروانسرای کهنه و از در دوم واقع در ایوان شمالی برقرار می شده است.

وی معتقد است که تجمع این مجموعه کاروانی با چنین گستردگی و نیز تجهیزات و عناصر وابسته به راه های باستانی در روستای سریزد، نشانه ای از رونق مالی و امنیت راه های این منطقه در دوران گذشته محسوب می شود.

ریاحی مقدم ادامه می دهد: هر چند با توجه به مطالعات اجرا شده می توان ادعا کرد پیشینه و قدمت کاروانسرای کهنه به دوران آل مظفر باز می شود و کاروانسرای نو مربوط به دوران صفویه و از کاروانسراهای شاه عباسی است، اما رباط کهنه یا کاروانسرای خشتی در کتاب کاروانسراهای ایران به اشتباه زر یزد نامیده شده و قدمت آن را به دوران قاجار نسبت داده اند.

وی با اشاره به تغییر راستا چند کیلومتری این راه قدیمی بعد از گذشت زمان، می گوید: در حالی که پس از دوران قاجار این راستا حدود دو کیلومتر به سمت جنوب تغییر جهت می دهد، یک کاروانسرای نسبتاً بزرگ بر سر راه جدید به جای ایستگاه کاروانی سریزد با نام کاروانسرای علی آباد ساخته می شود که امروزه این جاده به محور ارتباطی سنتو معروف است.

کاروانسرای علی آباد در جاده اصلی یزد- کرمان - بندرعباس و در ضلع شمالی مهریز قرار گرفته است و بانی آن شاهزاده معارف دوست محمد ولی میرزا پسر فتحعلی شاه قاجار است. این کاروانسرا، ساختمانی آجری و مربع شکل است و ضلع مشرف به جاده آن، از بیرون دارای چهار صفه در اطراف و یک صفه میانی است که راهروی ورودی در آن قرار گرفته است.