مسعود فراستی: اولیور استون یک فرصت طلب است - وبلاگ وردپرس

به گزارش وبلاگ وردپرس، سینمای الیور استون شعاری است در نمای درشت بدون بینش. خشم استون به نظرم نه خشمی انقلابی که نوعی خشم کور، فرصت طلبانه و حتی بزهکارانه است. موضع هر دو جناح آمریکا در جنگ عراق و آمریکا علیه ایران را ما هرگز فراموش نمی کنیم. آقای استون بعد از سی سال امروز آن را به ما یادآوری می نماید؟ واقعا که! استون فیلم سازی است با سینمایی بازاری، شعاری و رادیکال نما.

به گزارش وبلاگ وردپرس، روزنامه شهروند نوشت: مسعود فراستی! این فقط یک اسم نیست یا یک هیبت. حتی او مردی نیست که بهروز افخمی دوست گرمابه و گلستانش بارها و بارها گفته مسعود فراستی کسی است که دوست دارید از او متنفر باشید! نه؛ فراستی فقط اینها نیست. اینها البته مسعود فراستی هستند اما مسعود فراستی فقط اینها نیست! او این سال ها با حضور مستمر در تلویزیون تبدیل شده به شمایل یک منتقد. مردی با زبانی زهرآگین. آشتی ناپذیر و البته گاهی هم بی منطق؛ که اخراجی ها را می پسندد و جدایی نادر از سیمین را نه. این مسعود فراستی است. مردی که خیلی ها ازش بدشان می آید و در کنار این خیلی ها هم هستند که او را دوست دارند و حتی صفت استاد را برای او استفاده می نمایند.

اگر کسی مسعود فراستی را در حال و احوالات شخصی نمی شناسد، باید این را گفت که او در دانشگاه بولونیا فلسفه خوانده و در فرانسه هم در رشته هنرهای تجسمی تحصیل نموده و هم در جامعه شناسی اقتصاد سیاسی! او زمانی سخنگوی حزب رنجبران ایران بوده و بعد از آن هم کلی درد سر کشیده است. او را متهم به حکومتی بودن نموده اند اما در یک گفت وگوی رسانه ای به این موضوع به مبسوط پاسخ داده است. حالا هم که کافه راندِوو را دارد و به گفته خودش، برنامه نقد و کلاس های خود را در آنجا در کنار تهیه قهوه، تی کشیدن و تمیز کردن میزها ادامه می دهد.

مسعود فراستی یک منتقد است. نه منتقدی که تازه سر از تخم در آورده باشد. رد پای نقدهای او را از دهه 60 می توان دید. مردی که کلی فعالیت سیاسی داشته والبته از آن پشیمان است. نه به این دلیل که هزینه اش را داده یا چیز دیگر بلکه خودش گفته: ای کاش به جای وقت گذاشتن در این زمینه، بیشتر می خواندم و بیشتر می نوشتم.

طی سال های سال که در حوزه نقد سینمایی فعال است، تقریبا با تمام آدم های سینمایی درگیر شده حتی با تمام دولت ها بر سر موضوع سینما بحث داشته و به قول قدیمی ها، صابونش به تن همه خورده است و حالا در گفت وگو با شهروند قرار است از مرزها عبور کند و یک چهره بین المللی را آچارکشی کند. چهره ای جهانی به نام اولیور استون؛ که در دور و زمانه ای که آمریکاستیزی مد شده؛ سخنانش برای خیلی ها حجت شده است!

الیور استون همین چندی پیش، میهمان ویژه جشنواره فجر بود یک کارگاه برگزار کرد و در یک نشست خبری با اهالی رسانه و چند جای دیگر هم حرف هایی زد. حرف هایی تکراری که انگار چهارچوبش از قبل مشخص شده بود. حتی جایی گفت نمی خواهم طوری صحبت کنم که میزبان آزرده خاطر گردد! او شاید با محدودیت هایی که برایش وجود داشت به تمام درخواست مصاحبه ها جواب رد داد. اینها را کنار هم بگذاریم تازه می فهمیم چطور فراستی او را رصد نموده و نقدهای تندش را حالا به الیور استون وارد نموده است.

الیور استون نیمه آنارشیست یا نیمه انقلابی؟

الیور استون: به دلیل مسائل دوران دبیرستان و نارضایتی از سیستم آموزشی به ویتنام رفتم. تصور می کردم با کمونیسم مبارزه می کنم. در ویتنام متوجه شدم که وارد چه عرصه جنایت آمیزی شدم. در برگشت به آمریکا متأثر از همین تجربه جوخه و متولد چهارم جولای را ساختم.

مسعود فراستی: الیور استون یک فیلمساز معترض نیمه آنارشیست است اما یک معترض آمریکایی است نه ضد امپریالیسم. یک معترض دموکرات نه جمهوریخواه که البته فرق چندانی با هم ندارند.

الیور استون: در آمریکا در تأمین بودجه مشکل دارم؛ چرا که در آمریکا نیز سیستم سانسور به واسطه حضور نیروهای امنیتی در هالیوود وجود دارد.

مسعود فراستی: سختی تأمین بودجه برای فیلم های او به شوخی شبیه تر است تا جدی. استون در این سال ها هر چه خواسته و سفارش گرفته، ساخته است.

الیور استون: پس از آن بود که برای بار دوم شهرم را ترک کردم و به عنوان سرباز به ویتنام رفتم. باور من این بود که با کمونیسم مبارزه می کنیم و پروپاگاندای حکومت را باور نموده بودم اما پس از بازگشت از جنگ به شدت احساس کرختی می کردم؛ برای همین دوباره رو به نوشتن آوردم و تصمیم گرفتم صلح طلب باشم.

مسعود فراستی: فیلم جوخه او توجیه آمریکا در حمله به ویتنام است؛ یک فیلم ضد ویتنامی است. متولد 4 جولای او نیز فیلم سطحی و بازاری ظاهرا ضد جنگ است اما به سبک مخملباف قدیم؛ سینمای شعاری در نمای درشت بدون بینش. استون تفاوت بین ظالم و مظلوم را نمی فهمد.

یاد عکسی از جین فوندا افتادم در ویتنام که فوندا محور عکس بود و فوکوس رویش؛ دو طرفش دو ویتنامی فلو بودند. این درک مثلا ضد آمریکایی فیلمسازان و اهالی سینمای آمریکا از جنگ است.

الیور استون: من در دوران جوانی احساس عمیقی از خشم داشتم؛ چیزی که هنوز هم احساس می کنم. در حقیقت ساخت فیلم به من یاری می نماید تا بتوانم با این مسأله کنار بیایم.

مسعود فراستی: خشم استون به نظرم نه خشمی انقلابی که نوعی خشم کور، فرصت طلبانه و حتی بزهکارانه است. خشمی که در قاتلین بالفطره او بدجوری عیان شده است؛ خشمی آنارشیستی و نه ضد نظام آمریکا.

الیور استون: وقتی در سیستمی هستید که به شما می گویند چه فیلمی بسازید، باید آدم باهوشی باشید. سیستم می گوید من برای این فیلم ها هزینه می کنم و اگر می خواهید فیلمساز باشید، ناگزیر هستید که فیلم بسازید؛ بنابراین باید بتوانید با قوانین بازی کنید. متاسفانه امروز پول و سرمایه مشخص نماینده همه چیز است و دوران سختی را پشت سر می گذاریم. با این حال باید سعی کنید همواره انسانیت تان را زنده نگه دارید.

مسعود فراستی: انسانیت استون مرا یاد عکسی از صدام می اندازد که با انبوهی از ریش از مخفیگاه بیرون کشیده شده با چشمانی وحشت زده و دستی با یک قاشق دارو به سمت دهانش. این دست، یک دست آمریکایی است و صدام با آن قیافه برای شان نماینده جهان سوم؛ انسانیت استون از نوع انسانیت اوباما و حزبش است.

الیور استون: پوتین سیاستمدار بسیار بزرگی است و 18 سال است که در بالاترین سطوح قدرت حضور دارد. من برای ساخت مستند گفت وگو با آقای پوتین بیش از 30 ساعت با او مصاحبه کردم. پوتین هرگز پیش از مصاحبه از من محور سوالاتم را نمی پرسید و پس از مصاحبه هم درخواست هیچ ادیتی نکرد.

مسعود فراستی: پوتین نیز مانند کاسترو احتمالا گول دوربین و شهرت کاذب ضدآمریکایی استون را خورده. فیلم مستند استون درباره کاسترو علیه کاسترو است. به زاویه های دوربین استون و حالت های منگ کاسترو در کلوزآپ دقت کنید.

الیور استون: من دوست دارم فیلمی بسازم که کسی دوست نداشته باشد آن را بسازد و اسنودن هم چنین فیلمی بود. ما در آمریکا و در همه کشورهای دیگر جهان به فاش نماینده ها نیاز داریم؛ البته با توجه به مضمون فیلم به سختی برای اسنودن توانستیم پخش نماینده پیدا کنیم و در آمریکا هم به فروش مناسبی نرسیدیم؛ چون این شخص قهرمان جذابی برای آمریکایی ها نیست و در فیلم با مشت توی صورت کسی نمی زند!

مسعود فراستی: اسنودن را کامل ندیده ام اما قطعا نه استون، نه مایکل مور و نه دیگر فیلمسازان مشهور سینمای آمریکای امروز اهل افشا تا به آخر نیستند. می توانند انتقاد نمایند حتی به ظاهر بسیار تند اما تا یک جایی. به رئیس جمهورهای شان هم می توانند انتقاد نمایند؛ به پرچم شان اما نه به نظام شان.

کوبریک که از استون بسیار فیلمسازتر است و حتی مترقی تر، در غلاف تمام فلزی اش میلیتاریسم آمریکا را افشا می نماید اما وقتی به یک ویتنامی می رسد کاملا آمریکایی و ارتجاعی می گردد.

الیور استون: من از نگاه خودم فیلم اسکندر را ساختم که با نگاه شما متفاوت است. کسی امروز وجود ندارد که در زمان تاریخی این فیلم زندگی نموده باشد تا به ما بگوید دقیقا چه اتفاقاتی افتاده یا ملکه ایران در زمان هخامنشی چه شکلی بوده است. البته موافقم که زمان خیلی بدی را برای ساخت فیلم اسکندر انتخاب کردم؛ چون بوش جنگ علیه عراق را چندی بعد از اکران فیلم شروع کرد و من خبر نداشتم قرار است چه اتفاقی بیفتد.

مسعود فراستی: در فیلم اسکندر استون، دوربین او با اسکندر است نه با ایران. حرف هایی که امروز در این جا می زند، توجیه مواضع ارتجاعی اش است.

الیور استون: حتما بیلی وایلدر را می شناسید. او به فیلم های من انتقاد دارد و این نوع نظرات کلا شخصی است.

مسعود فراستی: بیلی وایلدر فیلمساز بزرگ کلاسیک آمریکایی همواره حق دارد و طبعا انتقادهایش به استون همواره وارد است.

الیور استون: شب گذشته وقتی در تلویزیون دیدم آقای مکرون رئیس جمهوری فرانسه گفت: باید برجام مورد آنالیز قرار بگیرد شگفت زده شدم. این جوان نه تاریخ می داند و نه سیاست! باید به او گفت که دیگر نمی توان به گذشته برگشت و به آقای مکرون می گویم که اشتباهاتش را کنار بگذارد و کمی عقلانی صحبت کند.

مسعود فراستی: انتقاد استون به مکرون هم از موضع حزب دموکرات است؛ آفرین به این انتقاد!

الیور استون: تصاویر جنگ ایران و عراق را دیده ام؛ بسیار تصاویر ناراحت نماینده ای بود. شما ایرانیان نباید نقش آمریکا را در جنگ کشورتان فراموش کنید! آمریکا یکی از اصلی ترین یاوران عراق در جنگ با ایران بود، البته کشورهای بسیاری در این جنگ به صدام یاری کردند و ایران تنها بود.

مسعود فراستی: موضع هر دو جناح آمریکا در جنگ عراق و آمریکا علیه ایران را ما هرگز فراموش نمی کنیم. آقای استون بعد از سی سال امروز آن را به ما یادآوری می نماید؟ واقعا که!

الیور استون: من به فعالیت های خودم در طول 18 سال گذشته افتخار می کنم. من در یکی از مستندهایم با نام تاریخ ناگفته آمریکا کوشش کردم در طول 12 سال بسیار دقیق و دراماتیک به تاریخ بپردازم. متاسفانه از سال 2000 به بعد دولت آمریکا به هیولایی تبدیل شده که واقعا شرایط وحشتناکی برای ما به وجود آورده و حتی به لحاظ تجاری من نتوانستم بودجه ای برای فیلم جدید خودم بگیرم.

مسعود فراستی : محض اطلاع استون، دولت و نظام سیاسی آمریکا حداقل 70 سال است که به هیولایی جهانخوار تبدیل شده و نه از سال 2000. شاید در این 17 سال اخیر امکانات استون برای کمی محدود شده، که نشده. امیدوارم همین موارد رقیق استون در تهران علیه آمریکا با بازگشت به سرزمین مادری فراموشش نگردد و این نظرات نصفه و نیمه اومنیستی برای خوشامد میزبان نباشد. الیور استون فیلمسازی جنجالی و فرصت طلب است با سینمایی بازاری، شعاری و رادیکال نما که دموکرات ها را خوش می آید و لیبرال ها.