کتاب باز؛ روایت هایی از زندگی ، وقتی کتاب باز ناجی مطالعه می گردد - وبلاگ وردپرس

به گزارش وبلاگ وردپرس، مصاحبه های ساده برنامه کتاب باز پای کتاب را به صفحه تلوزیون خانه بسیاری از افراد باز می نماید و باعث می گردد مردم هم خاطراتشان را از اولین کتاب هایی که خوانده اند مرور نمایند و درباره کتاب با یکدیگر صحبت نمایند. سخن گفتن از کتاب آرام آرام آن را به دستان ما نیز خواهد آورد.

گروه فرهنگی وبلاگ وردپرس- حانیه دی جور؛ کتاب باز چهار سال پیش در شبکه ای که شعارش نشاط و سرگرمی است، به دنیا آمد. این برنامه که به کارگردانی محمدرضا رضائیان روی آنتن می رود میخواهد فرهنگ مطالعه را از آنتن تلوزیون دوباره به خانه ها ببرد. برنامه ای که فصل پنجم آن، پخته تر و بالغ تر از قبل، از شهریور 99 فراوری و پخش می گردد.

با وجود ظهور شبکه های اینترنتی و پیغام رسان های جدید، تلوزیون هنوز هم به دلیل دسترسی همگانی تاثیر زیادی در فرهنگ عامه دارد. در میان مسابقه های زرد و تکراری و هزاران برنامه تبلیغاتی و همچنین سریال های بی سر و ته، شبکه نسیم ساعت 7 هر شب برنامه ای چهل دقیقه ای، اما بسیار ارزشمند به نام کتاب باز را پخش می نماید. برنامه ای که تنها پرچم دار کتاب و کتاب خوانی با قالبی جذاب و اثرگذار در رسانه ملی ماست.

کتاب باز کتاب ها را به دستمان می دهد

سناریو کتاب باز به گونه ای چیده شده که آگاهی و سرگرمی در کنار هم گنجانده شوند. سروش صحت، مجری بسیار گرم این برنامه می گوید: ما دوست داریم مردم بیشتر کتاب بخوانند! آرزوی ما این است که مردم با هم بیشتر حرف بزنند و با هم کتاب بخوانند. بسیاری از اختلافات و مسائل به این دلیل است که مردم با یکدیگر صحبت و گفتگو ندارند. من شما را قضاوتی می کنم و بر همان اساس رای می دهم و تصمیم گیری می کنم آن هم بدون این که شما را بشناسم و حرف های تان را بشنونم. بدون این که از ذهن، درونیات و اندیشه شما آگاه باشم. آدم ها اگر با هم حرف بزنند افکارشان به هم نزدیک می گردد، مسائل شان را در کنار یکدیگر حل خواهند کرد و دوستی های شان بیشتر می گردد. دنیا، جامعه، خانواده ها و دوستی ها به حرف زدن آدم ها احتیاج دارد.

بخش عمده ای از برنامه کتاب باز به گفتگو با چهره ای محبوب برای مردم اختصاص یافته است. این گپ وگفت ها بیشتر با نویسندگان، بازیگران و کارگردانان و به طور کل با افرادی که قلب زندگی شان با فرهنگ و آگاهی پیوند خورده، انجام می گردد. یکی از نکات مهم این گفتگو ها این است که مردم را با بعد جدیدی از چهره های معروف آشنا می نماید. بعدی از شخصیت آنان که کمتر راجع به آن صحبتی داشته اند؛ نحوه خودشناسی، رشد و بالندگی.

در این قسمت برنامه ما زندگی هایی را می بینیم که کتاب در آن نقشی اساسی داشته و آدم ها از زندگی کردنشان با کتاب ها سخن می گویند. از سختی هایی که در جهت پیروز شدن کشیده اند و خدمتی که کتاب به آن ها نموده است. ما از کتاب ها دورشده ایم و آن ها جایی در صحبت های روزمره مان ندارند. اما می توان گفت همین گفتگو های ساده برنامه کتاب باز پای کتاب را به صفحه تلوزیون خانه بسیاری از افراد باز می نماید و باعث می گردد مردم هم خاطراتشان را از اولین کتاب هایی که خوانده اند مرور نمایند و درباره کتاب با یکدیگر صحبت نمایند. سخن گفتن از کتاب آرام آرام آن را به دستان ما نیز خواهد آورد.

قسمت دیگری از برنامه به معرفی کتاب اختصاص می یابد. اما این نوع از معرفی کتاب را جای دیگری نمی توان پیدا کرد.

رویکرد کارشناسان معرفی کتاب در این برنامه مسئله محور است. به این معنا که مشکل و مسئله ای مطرح می گردد، ابعاد آن توسط کارشناس کتاب (که در فصل پنجم این برنامه مجتبی شکوری و منصوره مصطفی زاده هستند) بسط داده می گردد و سپس برای حل آن مسئله لیستی از کتاب های اثرگذار پیشنهاد می گردد.

تمایز این نوع معرفی کتاب، با معرفی کتاب های روزمره این است که معمولا افراد کتابی را معرفی می نمایند که برای خودشان تاثیر مثبتی داشته است، درحالی که ممکن است همان کتاب برای شما مناسب و مفید نباشد، اما در این برنامه کتاب ها به صورت منسجم برای مخاطبان خود معرفی می شوند.

برای مثال در یکی از برنامه های اخیر کتاب باز مجتبی شکوری در باب سوگ و چیستی آن صحبت کرد. این موضوع مسئله روز جامعه ماست که اکنون بسیاری از خانواده ها به دلیل شیوع بیماری به آن دچار شده اند و بعد از صحبت درباره آن چندین کتاب برای چگونگی مواجهه با این مسئله پیشنهاد شد. این نوع معرفی کتاب و صحبت درباره کتاب ها به دلیل اینکه متناسب با شرایط روز و حال و هوایی است که اکثریت مردم به آن مبتلا هستند، می تواند تاثیر زیادی در اقبال مردم به کتاب داشته باشد.

وقتی کتاب باز غبار فراموشی را از تن ادبیات می گیرد

می توان گفت کتاب باز برنامه ای برای خاکروبی علایقی است که داریم، اما به دلیل روزمرگی آن ها را فراموش نموده ایم. مانند شعرخوانی، مطالعه متون کهن و حتی گپ و گفت با دوستانمان. کهن خوانی و خواندن تاریخ بیهقی و اشعار غنی از ویژگی های خوب این برنامه است. این برنامه خیلی از فراموش شده ها را یادآوری می نماید. اهمیت دادن به حفظ و پاسداری زبان فارسی یکی از آن هاست. به این شکل که اگر میهمان برنامه از کلمه ای غیرفارسی استفاده کند، معادل فارسی آن برای بینندگان زیرنویس خواهد شد.

کار جالب دیگر این برنامه هدیه ای است که برای میهمانان درنظر گرفته است. هدیه ای ساده، اما ارزشمند از سردیس مشاهیر و بزرگان ایرانی. این کار باعث شده چهره های کهن و با ارزش کشورمان بار دیگر اسم و جایگاهشان در تلوزیون مرور گردد.

المان های به کار برده شده در صحنه این برنامه نیز متفاوت است. تیم فراوریی این برنامه از المان های تاریخی و ایرانی فضایی بسیار دلنشین ساخته اند که به مخاطبان حس خوبی برای دنبال کردن برنامه می دهد.

مطالعه که فقط کتاب خواندن نیست!

محمدرضا رضائیان کارگردان برنامه قبل از آغاز فصل 4 کتاب باز گفت: تأکید ما روی این است که مطالعه را فقط کتاب خواندن نمی دانیم. در واقع فرهنگ مطالعه در سینما، تئاتر، گفتگو و موسیقی نیز هست. روی این موضوعات در فصل جدید مانور بیشتری می دهیم و روی سایر حوزه ها تأکید خواهیم کرد و به جز مطالعه کتاب به این موضوعات نیز می پردازیم.

رضائیان درباره نقش کتاب در این میان گفته است: وقتی ما می گوییم مطالعه کردن تنها کتاب خواندن نیست یعنی انسان ها از دریچه نگاه کردن به اطراف خود هم می توانند مطالعه نمایند. شما وقتی یک فیلم را تماشا می کنید در حال مطالعه یک موضوع هستید پس لزوما برای مطالعه لازم نیست به یک کتاب مراجعه کنید. هر چند که یکی از مهم ترین منابع مطالعه کتاب است، اما قطعا راه های بسیار دیگری هم چون تماشای فیلم یا سفر کردن هم می توانند جنبه های مطالعاتی داشته باشند. هر چند که بعضی سفر ها هم جنبه خوش گذرانی دارد و می تواند بستر های مطالعاتی را برای مان فراهم کند. غذایی که می خوریم به نوعی درک و دریافت از عطر و طعم آن غذا و این که از چه موادی تشکیل شده است، حکم نوعی مطالعه را برای مان دارد. نگاه کردن به یک عکس هم می تواند جنبه لذت بردن از تصویر را به همراه داشته باشد یا توامان زمینه های مطالعه درباره جزییات آن را هم فراهم کند و یا صرفا جنبه تحقیقاتی داشته باشد.

کتاب باز خلا بسیار مهمی را در رسانه کشور ما پر نموده و به مردم نشان داده که کتاب خواندن صرفا کاری خسته نماینده و حوصله سر بر نیست، کتاب خوان ها انسان هایی درونگرا و غیراجتماعی نیستند و صحبت کردن درباره کتاب ها و مطالعه هم می تواند سرگرم نماینده و لذت بخش باشد. این برنامه کوتاه تلوزیونی به نوبه خود اکنون نقشی مهمی در ترویج فرهنگی ارزشمند به نام آگاهی و دانایی دارد. آن هم در شرایطی که آگاهی مردم یک جامعه می تواند مهم ترین عنصر برای حفظ امنیت و آرامش جامعه باشد. برنامه ای که یک تنه بار نبود سیاست های درست فرهنگی در ترویج مطالعه و خلا جدی برنامه های غنی و حرفه ای در رسانه ملی در حوزه فرهنگ و هنر را به دوش می کشد. و چه شایسته.